Wat is het?
Effectief leiderschap betekent in staat zijn te navigeren door uitdagende omstandigheden, teams te inspireren en de visie van het bedrijf levendig te houden met als doel de beste resultaten op te leveren. Met effectief leiderschap bedoelen we dus dat de manier van leidinggeven de beste resultaten oplevert.
Waarom is het belangrijk?
Een leidinggevende heeft veel invloed op de gang van zaken binnen een organisatie. Om het beste uit zichzelf en de medewerkers te halen is het belangrijk dat men effectief leidinggeeft.
In tijden waarin bedrijven onder buitengewone druk staan om de financiële prestaties op niveau te houden en tegelijkertijd hun weg te vinden in een snel veranderende omgevingen, maakt effectief leiderschap nog meer het verschil.
Waardoor wordt het beïnvloed?
De effectiviteit van leiders wordt, behalve door persoonskenmerken en gedrag, vooral bepaald door de mate waarin de stijl van de leidinggevende is aangepast aan de situatie. Dat betekent dat de leiderschapsstijl moet aansluiten op de situatie waarin de leidinggevende, het team en de organisatie verkeert.
Zaken die daarbij ook cruciaal zijn en aan de basis liggen om effectief te kunnen leidinggeven zijn de volgende:
- Leidinggevenden moeten weten hoe ze overkomen.
Een groot aantal leidinggevenden beseft het belang van zelfkennis maar heeft desondanks nog geen compleet zelfbeeld. Een wijziging van context en omgeving impliceert vaak ander gedrag. Zelfbewustzijn ontwikkelen is dus belangrijk. Enkel als men de eigen natuurlijke leiderschapsstijl en communicatiestijl kent, alsook de impact ervan kan inschatten, kunnen deze optimaal worden ingezet. - Leidinggevenden moeten hun teamleden voldoende kennen.
Als men zich niet verdiept in elke individuele medewerker vermindert de kans om ze goed te coachen en motiveren. Dit situeert zich op vlak van persoonlijkheid, competenties, attitude en ambities. - Leidinggevenden moeten concrete doelstellingen hebben voor zichzelf en het team.
Zonder duidelijk doel wordt men geleid door de verwachtingen van anderen. Verwachtingen managen en weten wat men zelf wil in het leidinggeven aan zichzelf en aan anderen, geeft focus.
Teamleden laten excelleren kan ook enkel met duidelijke doelstellingen en hen in alle vertrouwen te coachen naar resultaat. - Zichzelf blijven ontwikkelen en vaardigheden toepassen in het dagdagelijkse leidinggeven.
Leren en groei komt voort uit het bewust toepassen van de vaardigheden die in coaching trajecten werden ontwikkeld. Onmiddellijk toepassen van wat werd geleerd is dus cruciaal om de vaardigheden toe te eigenen. - Connectie hebben met de doelstellingen en het ‘grotere’ doel van de organisatie.
Leidinggevenden hebben vaak onvoldoende voeling met het DNA van hun organisatie. Ze kunnen de strategische doelen van hun organisatie niet allemaal benoemen. Ze beseffen dan ook niet hoe ze maximaal kunnen bijdragen. Daarnaast kennen ze vaak niet alle waarden waarvoor hun organisatie staat of ontbreekt de maatschappelijke relevantie. Verbinding met de organisatie wordt hierdoor dan ook moeilijk en het team inspireren en binden nog een grotere uitdaging.
In een wereld die steeds sneller verandert, wordt het nemen van de juiste beslissingen steeds moeilijker. Een sterke verbondenheid tussen het DNA van de organisatie en dit van de medewerkers is in deze situatie cruciaal. Allereerst omdat dit de samenwerking tussen teamleden bevordert die kennisdeling en creativiteit maximaliseert en zo het aanpassingsvermogen vergroot. Ten tweede omdat dit een veilig kader biedt dat de angst om te falen vermindert en zo besluiteloosheid tegengaat. In combinatie met een effectieve leider die weet hoe zijn of haar teamleden te motiveren en uit te dagen, zorgt dit voor een innovatiever en wendbaar team.
Daarnaast is het belangrijk dat er, aangestuurd vanuit de top, aandacht gaat naar het scheppen en behouden van een gezonde en productieve cultuur op de werkplek. Een inclusieve cultuur waar iedereen zichzelf kan zijn, zich goed en gerespecteerd voelt, is belangrijk.
Een effectieve leider zal met zijn managementstijl het vertrouwen bij zijn werknemers bevorderen. Een goede leider die zijn team vertrouwt, zal in ruil daarvoor een gevoel van vertrouwen koesteren en hun zelfvertrouwen vergroten. Dit helpt de teamleden om het beste uit zichzelf te halen.
Welke vaardigheden/competenties bevorderen het effectief leidinggeven?
- Zelfbewustzijn / Emotionele intelligentie
- Anderen kunnen motiveren en inspireren
- Besluitvaardigheid
- Creativiteit in kritisch denken
- Communicatief / luistervaardigheid
- Aanpassingsvermogen
- Organisatorische vaardigheden
Effectief leiderschap begint dus bij de leidinggevende zelf. Zichzelf kennen en weten wat men nog kan verbeteren. De andere competenties kunnen ontwikkeld worden om te leren effectief leiding te geven.